"Lear" / Teatr Stary w Lublinie / PREMIERA

"Lear" na podstawie Williama Szekspira

Esej aktorski

reżyseria: Janusz Opryński

występuje: Andrzej Seweryn

scenografia i kostiumy: Justyna Łagowska

 

Bilety:  40 zł - pula miejsc stojących dostępna wyłącznie w kasie Teatru

Chcemy opowiedzieć o Learze w osobliwy sposób. Widzimy go po śmierci jak ciągle słyszy głosy córek i błazna. Lear musi jeszcze raz zmierzyć się ze swoim Losem. Jeszcze raz przeżyć tragedię swojego życia. To powtórne wypełnienia swojego Losu jest gorzkim wspomnieniem, wejściem w dialog z Gonerylą, Reganą, Kordelią, Błaznem i z samym sobą.

Pierwszy spektakl przy ulicy Jezuickiej został odegrany 20 października 1822 roku, a zaprezentowała go trupa Karola Bauera. Nie znamy tytułu sztuki, która inaugurowała działalność sceny. Na pewno jednym z pierwszych przedstawień była inscenizacja Króla Leara Williama Shakespeare’a. W tytułową rolę wcielił się aktor Jan Kochanowski, który –
choć zdaniem wspomnianego korespondenta „Gazety Warszawskiej” był dość utalentowany – to niestety miał się „często zaniedbywać”. Na czym to polegało? Zerknijmy do relacji z pierwszych tygodni działalności teatru przy Jezuickiej:

Co się tycze aktorów, przebaczamy im błędy, których uniknienie przechodzi ich
możność, nigdy jednak nieprzytomna gra aktora lub aktorki, usprawiedliwić się nie
da. (…) Zdarza się u nas (…), że aktor zszedłszy już z sceny, wrócić musi po chwili,
ażeby odmówił to, czego poprzedniczo zapomniał, albo, gdy innemi drzwiami wyjść
mu należało. Nie pamiętają aktorowie nasi o prawidłach grammatyki i język nasz
nielitościwie kaleczą; nasłuchałbyś się tutaj: „idź! powiedz Xięciowi” lub tym
podobnie.

Publiczność lubelska AD 1822 była jednak dość wyrozumiała i ku oburzeniu korespondenta „Gazety Warszawskiej” mimo wszystko „hojnie obdarzała” aktorów Bauera oklaskami. Widać w nowo wybudowanym teatrze łatwiej było lublinianom wybaczać językowe błędy i sceniczne potknięcia.

#opisujemy

Grafika z wkomponowanym czarno-białym zdjęciem mężczyzny na czarnym tle. Mężczyzna jest ubrany w białą koszulę z dużym kołnierzem i czarną marynarkę. Ma siwe włosy sięgające za ucho, brodę i wąsy. Ma ekspresyjną minę i szeroko otwarte oczy. Jedną dłonią dotyka brody, drugą dłoń wyciąga przed siebie. Po lewej napisy, u góry duży biały napis: ”Lear”, poniżej morskozielony napis: „Na podstawie Williama Szekspira”. Na dole mniejsze białe napisy: „Andrzej Seweryn / Reżyseria: Janusz Opryński / Scenografia: Justyna Łagowska”.

 

Король Лір – прем’єра

 «Лір» за мотивами Вільяма Шекспіра

Акторський нарис

режисер: Януш Опринський

виконує: Анджей Северин

сценографія та костюми: Юстина Лаговська

Хочемо розповісти про Ліра по-особливому. Ми бачимо його після смерті, він постійно чує голоси своїх дочок і блазня. Ліру знову доводиться змагатися зі своєю Долею. Ще раз пережити трагедію свого життя. Це повторення його Долі — гіркий спогад, вступ у діалог із Гонерільєю, Реганом, Корделією, Блазнем і самим собою.

Перша вистава на вулиці Єзуїтській відбулася 20 жовтня 1822 року, її представила трупа Кароля Бауера. Ми не знаємо назви п’єси, якою урочисто відкрили сцену. Але безумовно, однією з перших вистав була постановка «Короля Ліра» Вільяма Шекспіра. Головну роль виконав актор Ян Кохановський, який - хоча, за словами кореспондента газети «Gazeta Warszawska» («Варшавська газета»), був досить талановитим – на жаль, «часто халтурив». В чому це проявлялося? Погляньмо на відгуки про перші тижні роботи театру на Єзуїтській:

Що стосується акторів, то ми прощаємо їм помилки, уникнення котрих – понад їхні можливості, але несвідома гра актора чи актриси ніколи не може бути виправдана. (...) Буває у нас (...), що актор зійшов зі сцени і за хвилину повертається, щоб сказати те, про що раніше забув, або для того, аби вийти через інші двері. Наші актори не пам'ятають правил граматики і безжально калічать нашу мову.

Люблінська публіка 1822 року поставилася, однак, із розумінням і, на обурення кореспондента газети «Gazeta Warszawska», все ж щедро аплодувала акторам Бауера. Видно, у новозбудованому театрі люблінцям було легше прощати мовні помилки та сценічні спотикання.